Nazwisko Derwisz ma trzy potencjalne źródła: 1. rzeczownik derwisz, oznaczający ‘ascetę mahometańskiego’, pierwotnie derwisz oznaczał żebraka, 2. gwarowe derwiś ‘chłopiec sprytny, zuchwały, psotnik’, ale też ‘komediant, włóczęga’, 3. gwarowe derwić ‘gnębić, martwić’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 132, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. s. 446. Ostatnia wskazana wersja wydaje się najbardziej prawdopodobną genezą nazwiska.
