Nazwisko proste, równe niemieckiemu imieniu Tham, to od Thomas M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 570. Może pochodzić też od imion złożonych na Dank, Thank ‘podziękowanie’ lub na Dag, z członem drugim zaczynającym się na m, np. Dagemar > Damar > hipokorystykum Damo > po przesuwce wysokoniemieckie Tamo H. Kaufmann, Untersuchungen zu altdeutschen Rufnamen, München 1965 s. 91, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s.
|
Nazwisko można wywodzić od niemieckiej nazwy osobowej Tank (ta od imion złożonych na Dank-, pierwotnie thank, np. Dankwardt), zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 659 lub niemieckiej nazwy osobowej Tankel, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 595.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Tańsk „nazwa pierwotnie rozległego obszaru (okolicy szlacheckiej) nad bagnami Niemyje w powiecie przasnyskim na granicy mławskiego” lub Tańskie „wieś, powiat humański”, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII s. 156. Nazwę osobową Tański odnotowano na terenie Polski w 1581 r., zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 595.
|
Nazwisko Tarajda ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: I. tar ‘tor, droga utorowana’, II. tara, czyli ‘czara, puchar’, III. gwarowe tarać: 1. plotkować, 2. tarzać się, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 595, J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. V, s. 386, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VII, s. 21. Ostatnia wskazana podstawa, czyli czasownik tarać, wydaje się najbardziej prawdopodobna.
|
Nazwisko Taran pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał: 1. belkę dębową, którą dawniej tłuczono mury, 2. pniak dębowy w olejarni, 3. człowiek rozrosły, krępy, silnie zbudowany, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 21-22. Pierwotnie mogło to być przezwisko kogoś silnego albo nawiązujące do wyglądu.
|
Terentowicz/Tarantowicz to forma patronimiczna, pochodząca od imienia Terentius, notowanego na Kresach Wschodnich od XV w. i pochodzącego od łacińskiego Terentius, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 604.
|
Nazwisko pochodzi od imienia Taras, używanego na Rusi i pochodzącego z greckiego Táras, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 596 albo rzeczownika taras, czyli: 1. jakakolwiek nasypka, rozmaity drobny materiał, kamienie, gruzy, chrust do zawalenia, przyparcia czegoś, 2. nasyp ziemny podmurowany, 3. płaski dach otoczony balustradą, 4. więzienie, wieża, turma, 5. nieporządek, zamieszanie, nieład, 6. kłopot, 7. suche gałęzie, chrust, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 22. Por. też nazwę miejscową Tarasewicze z byłego powiatu bobrujskiego i nowogródzkiego, zob.
|
Nazwisko utworzone przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Tarczyn „osada miejska, dawniej miasteczko, nad rzeką Tarczanką w powiecie grójeckim, gmina Komorniki, parafia Tarczyn” lub Tarczyny „wieś nad jeziorem tej nazwy, na granicy powiatu niborskiego, powiat brodnicki” - zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych państw słowiańskich t. XII, s. 166. Taką nazwę osobową odnotowano na terenie Polski już w 1478 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 596). Nazwisko można też wywodzić od nazwy osobowej tarcza, ta od rzeczownika tarcza, czyli: 1.
|
Potencjalne podstawy nazwiska stanowią formy: targ, czyli: 1. targowisko, rynek, 2. przetarg, licytacja, 3. przenośnie ‘zwada, swar’, 4. dochód, pieniądze które wpłynęły ze sprzedaży, to co utargowano, 5. cena targowa i targać, czyli: 1. czochrać, wichrzyć, rozrzucać, 2. szarpnąć, potrząsnąć, pociągnąć gwałtownie, 3. zerwać, wyrwać, urwać, 4. szarpać na części, rozrywać, 5. dzielić na części, 6. szarpać się, szamotać się, 7. zrywać się, 8. pochylić się ku starości (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 27).
|
Nazwisko pochodzi od rzeczownika tarka, czyli: 1. narzędzie kuchenne blaszane do tarcia czegoś na miałko, 2. pilnik, raszpla, 3. deszczułka mularska z rękojeścią do wygładzania tynku, 4. gatunek rośliny, por. też tarkać, czyli: 1. furknąć, zaszeleścić, warknąć, zatrajkotać, 2. szepnąć, napomknąć, bąknąć, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 27-28. Por. także nazwę miejscową Tarki z byłego powiatu łaskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 175.
|
Nazwisko ma trzy potencjalne podstawy etymologiczne: I. tarla ‘część zbroi’, II. tarło, oznaczające: 1. tarkę, 2. miejse, gdzie się trą ryby, tarlisko, 3. rękojeść topora, toporzysko, III. tarlać się ‘tarzać się, przewalać się po ziemi’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 28, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 597.
|
Nazwisko Tarłowski pochodzi prawdopodobnie od rzeczownika tarło, oznaczającego: 1. tarkę, 2. miejse, gdzie się trą ryby, tarlisko, 3. rękojeść topora, toporzysko, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 28. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 712) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Tarłowskich, 1700 r., Tarłowszczyzna, woj. mińskie.
|
