Nazwę osobową Warmuz odnotowano już w 1635 roku, pochodzi od rzeczownika warmuż/warmuz, określającego rodzaj zupy (wodziankę), ale też jarmuż, wyraz pochodzi od średnio-wysoko-niemieckiego warmuos, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 655, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 462, Aleksandra Cieślikowa (opr.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 1. Odapelatywne nazwy osobowe, Kraków 2000, s. 335.
|
Nazwisko Warniełło można łączyć genetycznie z niemiecką nazwą osobową Warn, funkcjonującą jako człon nazw osobowych, a pochodną od czasownika warnōn ‘strzec się’, Z. Klimek, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, Kraków 1997, s. 281. Inną możliwością interpretacyjną – która wydaje mi się bardziej przekonująca – jest wywodzenie go od warny (przymiotnik od war, czyli: 1. ‘warzenie, gotowanie’, 2. ‘to, co uwarzono’, 3. ‘wrzątek, ukrop’, 4. ‘ogień’), zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VII, s. 458, 462.
|
Nazwisko Warnke jest formą dolnoniemiecką, pochodzącą od nazwy osobowej Wernecke/Werneke, które z kolei są spieszczeniem znanego niemieckiego antroponimu Werner, zob. R. und V. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Mannheim 2005, s. 701, 715. Zob. WERNER.
|
Nazwisko Warowny pochodzi od przymiotnika warowny, czyli: 1. obronny, obwarowany, 3. ufortyfikowany, 2. mocny i zabezpieczający, ochronny, 3. gwarantujący, zastrzegający, 4. dobry, rzetelny, 5. ostrożny, rozważny, przezorny, zob. Słownik warszawski, t. VII, s. 463-464. Prawdopodobnie 4 lub 5 znaczenie stało się podstawą przezwiska, które potem utrwaliło się jako nazwisko. Słowo warowny i pokrewne (np. warownia, obwarowywać itd.) pochodzi przypuszczalnie z języka niemieckiego, por. gockie wars ‘ostrożny’, niemieckie wahrnehmen (zob. A.
|
Nazwisko proste, równe niemieckiemu apelatywowi War, starosaskie i staro-wysoko-niemieckie wār ‘prawda’ H. Kaufmann, Ergänzungsband zu Ernst Förstemann Personennamen, München-Hildesheim 1968 s. 388, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 5 Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, opr. Z. Klimek, Kraków 1997 s. 281. Być może przenośne określenie osoby prawdomównej albo ironicznie ‘kłamca’.
|
Nazwisko proste, od staropruskiej nazwy osobowej *Warskeitē, utworzonej sufiksem -ait od Warsk-, por. pruską nazwę osobową Warske, Warszkin, R. Trautmann, Die altpreußischen Personennamen, 2. Umveränderte Auflage, Göttingen 1974 s. 116, por. też nazwę wsi Warschkeiten (obecnie Warszkajty), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 17. Można też łączyć pochodzenie nazwiska z nazwą osobową Warszka por. Wierszka, Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s.
|
Nazwisko zniemczone graficznie, od imienia skróconego Wasz, to od Wawrzyniec, Warcisław czy innych imion z członem Wa-, M. Malec, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych, Wrocław – Warszawa – Kraków 1982 s. 21, 26. Por. Wasz/Waś, nazwy odnotowane przez Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. VI s. 29.
|
Nazwisko Wasielewski pochodzi od Wasil, formy imienia Bazyli. Imię Bazyli było notowane w Polsce od XIII w., pochodzi od greckiego basileús ‘król’, K. Rymut, „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny”, t. I, s. 24. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 737) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Wasielewskich vel Chochlik,vel Wasilewski herbu Drewica.
|
Nazwisko powstało przez spolszczenie fonetyczne s > ś, r > rz i słowotwórcze przez dodanie przyrostka –yński od niemieckiej nazwy osobowej Wasser, pochodzącej od rzeczownika Wasser ‘woda’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 656.
|
Nazwisko pochodzące od imienia pochodzenia greckiego Bazyli, pochodzącego od basileus ‘wódz, król’ i znanego na Rusi jako Wasylij, Wasyl (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków 2001, s. 24). Por. też nazwę miejscową Wasil, odnotowaną na terenie byłej guberni nowogrodzkiej (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IX, s. 127)
|
Nazwisko Wasilewski pochodzi od Wasil, formy imienia Bazyli. Imię Bazyli było notowane w Polsce od XIII w., pochodzi od greckiego basileús ‘król’, K. Rymut, „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny”, t. I, s. 24. Jan Siwik, (Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich, Warszawa 2010, s. 737) wymienia kilka rodów noszących to nazwisko: Wasilewskich vel Chochlik herbu Drzewica, a także Wasilewskich herbu: Ostoja, Rogala, Syrokomla.
|
Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Wasino „wieś w guberni smoleńskiej, ze stacją pocztową przy starej drodze ze Smoleńska do Moskwy, o 22 wiorsty za Dorohobużem”, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII s. 131.
|
