Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. winnik, czyli: 1. winnica, 2. gorzelnik, 3. dawna nazwa października, w którym wino zbierano, 3. gatunek jabłek, 4. miotełka z gałązek brzozowych z liśćmi do smagania ciała w łaźni, 5. winowajca, II. winny, czyli: 1. na którym ciąży wina, który zawinił, odpowiedzialny za co, 2. podpadający pod co, zasługujący na co, 3. powinien, obowiązany, 4. należyty, stosowny, słuszny, przyzwoity, godny, 5. który nie zwrócił długu, 6. należny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 616-617;.III. wina, IV. Wino, V.
|
Nazwisko homonimiczne: I. od średnio-wysoko-niemieckiego apelatywu winter, winder ‘zima’, M. Lexers, Mittelhochdeutsches Wörterbuch, Leipzig 1964 s. 323, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 565, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 I s. 818, II. od nazwy miejscowej Winter, H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987 s. 312; III. od staro-wysoko-niemieckiej nazwy osobowej Wintheri, H. Bahlow, Niederdeutsches Namenbuch, Vaduz Lichtenstein 1987 s. 565, J.K.
|
Nazwisko można wywodzić od wirch = wierzch: 1. zewnętrzna jazda, pokrycie, 2. jazda na grzbiecie zwierzęcia lub od imion złożonych typu Wierzchosław, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 678. Por. także nazwę miejscową Wierzch z byłego powiatu prądnickieo lub Wierzchy z byłego powiatu brzezińskiego, rawskiego, łaskiego, piotrkowskiego, konińskiego, słupeckiego, sieradzkiego, dzisieńskiego, brzeskiego, kobryskiego, świeckiego, olesińskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 406 i nn.
|
Nazwisko proste, równe hipotetycznemu przezwisku Wirnik < wirować. Por. też apelatyw wirnik ‘ruchoma część urządzenia’ i nazwę miejscową Wirnia w byłym powiecie rochaczewskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XIII s. 566.
|
Nazwisko utworzone sufiksem -owski od nazwy miejscowej Wirsnie/Wirsna w byłym powiecie wiłkomierskim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV cz. 2 s. 690. Por. także człon staropruskich nazw osobowych virs-, stąd nazwa osobowa Wirse i nazwa miejscowa Wirsisthen, zob. R. Trautmann, Die altpreußischen Personennamen, 2. Umveränderte Auflage, Göttingen 1974 s. 157. Por. też średnio-wysoko-niemieckie wirs, würs ‘gorszy’, zob. M. Lexers, Mittelhochdeutsches Wörterbuch, Leipzig 1964 s. 324, J.K.
|
Podstawę nazwiska stanowi forma wirsza/wiersza: 1. rodzaj pułapki na ryby, siatka walcowata, stożkowata, z rózeg wierzbowych upleciona, rodzaj więcierza, rodzaj kosza z witek łozowych, jako samołówka na raki, ryby i ptaki, 2 . przenośnie zła toń, matnia, sidła, „spadł jak żaba z wierszy w swojej nadziei” = stracił łaskę, wypadł z łaski, 3. rodzaj rośliny (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 586).
|
Nazwisko ma dwie potencjalne podstawy etymologiczne: 1. imiona na Wi- typu Wisław, Wiktor, 2. dawny rzeczownik wisz ‘gęste, splątane zarośla’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 686). Por. także nazwę miejscową Wisze, odnotowaną na terenie byłego powiatu tarnowskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII s.619.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Wisznia z byłego powiatu prużańskiego i winnickiego lub Wisznie z byłego powiatu klimowickiego albo Wiszniew z byłego powiatu oszmiańskiego, święciańskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII s. 621 i nn. Nazwisko można także wywodzić od rzeczownika wiśnia ‘gatunek drzewa owocowego’. Por. też wiśniowy 1. z drzewa wiśni, z wiśniny, 2. z jagód wisien, 3. koloru dojrzałych jagód wiśni: ciemno-czerwony, wpadający w czarny, 4. tyczący się drzew wiśni, 5.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Wiśniew z byłego powiatu noworadomskiego, lub bardzo popularnej nazwy Wiśniewo (Słownik… podaje 15 denotacji), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 610 i nn. Nazwisko można także wywodzić od rzeczownika wiśnia ‘gatunek drzewa owocowego’. Por. też wiśniowy 1. z drzewa wiśni, z wiśniny, 2. z jagód wisien, 3. koloru dojrzałych jagód wiśni: ciemno-czerwony, wpadający w czarny, 4. tyczący się drzew wiśni, 5. Matka Boska Wiśniowa, uroczystość 2 lipca, Nawiedzenie N. M. Panny (tzw. Słowik warszawski, t.
|
To nazwisko pochodzi prawdopodobnie od nazwy miejscowości Wiśniowa. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (t. XIII, s. 612-613) wymienia takie miejscowości w byłych powiatach: sandomierskim, ropczyckim, jasielskim, wielickim. Por. też wiśniowy 1. z drzewa wiśni, z wiśniny, 2. z jagód wisien, 3. koloru dojrzałych jagód wiśni: ciemno-czerwony, wpadający w czarny, 4. tyczący się drzew wiśni, 5. Matka Boska Wiśniowa, uroczystość 2 lipca, Nawiedzenie N. M. Panny (tzw. Słowik warszawski, t. VII, s. 631). J. Bubak (Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny, cz. 2, s.
|
Nazwisko proste, równe imieniu chrześcijańskiemu Wit. Funkcjonowało ono samodzielnie i jako człon imion złożonych, por. Witosław, Witomysł, Witold, J. Bubak, Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny XV-XVII wiek. Imiona, nazwiska, przezwiska, cz. I A-M, cz. II N-Ż, Kraków 1992, t. II s. 280, M. Malec, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych, Wrocław – Warszawa – Kraków 1982 s. 77. Mogło pochodzić od łacińskiego Vitus ‘chętny, ochoczy’, J. Bubak, Księga naszych imion, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993 s.
|
Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Witanowa z byłego powiatu trzcziańskiego albo Witanowice z byłego powiatu wadowickiego i głogowskiego, por. też Witany z byłego powiatu święciańskiego i poniewieskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 628-629. Por. także witane ‘danina kmieca dla dworu, składana na powitanie dziedzica’ i witana ‘pozdrowienie, powitanie, spotkanie’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 632. Nazwę osobową Witanowski odnotowano na terenie Polski już w 1470 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s.
|
