ZWIERZYKOWSKINazwisko Zwierzykowski można wywodzić od nazwy osobowej Zwierzyk < utworzonej przyrostkiem –yk od Zwierz, która pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika. Oznaczał on: 1. wielkie a szczególnie dzikie zwierzę, 2. zwierzęta leśne, 3. zwierzę, 4. psa, wilka, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VIII, s. 646-647. Mogło to pierwotnie być przezwiskowe określenie myśliwego czy hodowcy. |
ZWIROWICZNazwisko Zwirowicz pochodzi od rzeczownika żwir, który ze względu na dialektalne zjawisko, tzw. mazurzenie, bywał wymawiany jako zwir, co po dodaniu przyrostka patronimicznego (czyli tworzącego formy od imienia/przezwiska ojca) –owicz dało formę Zwirowicz. Forma zwir była kiedyś używana częściej (tzw. Słownik warszawski, t. VIII s. 656 podaje ją jako podstawową, por też tamże zwirować ‘wysypywać zwirem’). |
ZWOLAKPotencjalne podstawy nazwiska to: I. zwolić/zwoleć, czyli: 1. zezwolić, 2. wybrać, obrać, 3. wyzwolić, zezwolić, oswobodzić, 4. zwolić się na co = zgodzić się, przystać, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VIII, s. 660; II. nazwa miejscowa Zwola z byłego powiatu kozienickiego, opatowskiego, łukowskiego, III. Nazwa miejscowa Zwolaki z byłego powiatu niskiego, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. XIV, s. 699-700. Można je także wywodzić od imion złożonych typu Wolimir albo od czasownika woleć czy rzeczownika wola. |
ZWOLIŃSKINazwę osobową Zwoliński odnotowano już w 1654 roku, można wywodzić ją od nazwy miejscowej Zwoleń, dawniej Woleń, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 698, https://pl.wikipedia.org/wiki/Zwole%C5%84_(powiat_zwole%C5%84ski) lub Zwola w powiecie garwolińskim, zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/Zwola_(powiat_garwoli%C5%84ski). Jan Siwik, (Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich, Warszawa 2010, s. |
ZYBERTZybert jest formą pochodną od niemieckiej nazwy osobowej Siegbert(h). Geneza wspomianej nazwy przedstawia się następująco: pochodzi od staroniemieckiego sigu-beraht ‘zwycięstwo’ + ‘jasny, lśniący, promieniujący’, zob. H. Naumann, Familiennamenbuch, Leipzig 1987, s. 274. Nazwa osobowa Zybert jest stara – odnotowano ją już w 1480 roku, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 414. |
ZYBURANazwisko ma dwie potencjalne podstawy etymologiczne: 1. zybać ‘gibnąć, chwiać’, 2. niemiecką nazwę osobową Sibol (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. II L-Ż, Kraków 2001, s. 749). Por. także niemiecką nazwę miejscową Zyborren, obecnie Cibory, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 703. |
ZYCHNazwisko pochodzi od imion na Zy- typu Zygmunt lub na Ży- typu Żyrosław. Por. także nazwę miejscową Zychy z byłego powiatu noworadomskiego i koneckiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 703. Nazwę osobową Zych odnotowano na terenie Polski w 1398 roku , zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 698. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 788) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Zych vel Kośmiński, vel Kożmiński, vel. Kuźmiński, vel Sasanek herbu Lubicz. |
ZYGIERTNazwisko spolszczone graficznie i fonetycznie, pochodzi od niemieckiego imienia złożonego pochodzenia germańskiego Sigihard/Sieg(h)art, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 750. Poszczególne człony tego imienia to: sieg < sigu ‘zwycięstwo’ i hart ‘twardy, srogi, nieugięty’, a także ‘mocny, dzielny’. Imię stało się bazą takich form jak Sickert, Siegert, a także spieszczonych Sieg, Siegle itp., zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 622. |
ZYGLEWSKINazwisko można wywodzić od niemieckiej nazwy osobowej Siegel, pochodzącej od imion złożonych powstałych na bazie germańskiego Sigu, np. Siegfried, Sieghart lub od określenia zawodu średniowysokoniemieckiego sigel ‘pieczęć, pieczątka’ i określenie ich wytwórcy lub sprzedawcy, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 622. |
ZYGMUNTNazwisko pochodzi od występującego na terenie Polski od XIII wieku imienia chrześcijańskiego pochodzenia germańskiego Zygmunt < Siegmund, które podobnie jak Siegfred, pierwotnie oznaczało ‘doskonałego, często odnoszącego zwycięstwa, strzelca', zob. J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I-II, Limburg a.d. Lahn 1957-1963 t. II s. 605. Imię pochodzi od sigi- ‘zwycięstwo’ i mund ‘opieka, pomoc’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 750. Zygmunt, król Burgundii i męczennik, był jednym z najpopularniejszych świętych w Europie, zob. M. |
ZYPPERNazwisko Zypper to prawdopodobnie spolszczona fonetycznie i graficznie forma, pochodząca od niemieckiej nazwy osobowej Zipper, która z kolei została utworzona od imienia Cyprianus, oznaczającego po łacinie ‘pochodzący z Cypru’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s. 105. |
ZYPSNazwisko pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Zips, ta z kolei od nazwy regionu – Spisz, a także tak samo brzmiącej nazwy miejscowej (Zips) na Śląsku i w Górnej Frankonii, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 1999, t. I, s.105, R. und V. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Mannheim 2005, s. 747. Czyli jest to forma pierwotnie wskazująca na miejsce pochodzenia. |