Nazwiska widok główny

UFA

Nazwisko pochodzi od czasownika ufać, czyli: 1. wierzyć, tuszyć, spodziewać się, być dobrej myśli, nie tracić nadziei, 2. wierzyć, zawierzyć, być pewnym kogo, czego, 3. wiele sobie z czego robić, zakładać na czym nadzieję, liczyć na co, być zarozumiałym o co, por. też uf: 1. odetchnięcia, odsapnięcia po zmęczeniu, przerażeniu, 2. hufiec, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 241. 

UGODZIŃSKI

Nazwisko pochodzi od ugoda, czyli: 1. akt osiągnięty za zgodą wzajemną, umowa, układ, porozumienie, kompromis, 2. opłata wymuszona lub od ugodzić, czyli: 1. utrafić, wycelować, wymierzyć, rzucić w kogo, co, 2. znaleźć się, nawinąć się, napatoczyć się, trafić akurat, 3. trafić do gustu, trafić w sedno, postąpić w myśl czyją, 4. trafnie zastosować, przygotować, zgodzić, 5. wynająć, 6. pogodzić, pojednać, załagodzić,  zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 247-248.

UHL

Zdaniem K. Rymuta (Nazwiska Polaków, t. II, s. 669) nazwisko pochodzi od węgiel z fonetyką ukraińską. Nie można jednak moim zdaniem zupełnie wykluczyć możliwości związku nazwiska z niemiecką nazwą osobową Uhle, będącą skróceniem imienia Ulrich bądź pochodzącą ze średnioniskoniemieckiego ule ‘sowa’,  zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 629. Por. także nazwę miejscową Uhle z byłego powiatu lityńskiego, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 753.

ULATOWSKI

Nazwisko Ulatowski pochodzi od nazwy miejscowej Ulatowo. Miejscowość znajduje się w powiecie przasnyskim, zob. http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.2/673 Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 729-730) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – „Ulatowski vel Nartowt herbu Jastrzębiec, 1480 r. (…) Stara rodzina mazowiecka, której jedna gałąź przeniosła się na początku XVII w. do Wielkopolski”

ULENBERG

Pierwszy człon nazwiska można wywodzić od imienia Ulrich, od którego powstały m.in. takie używane formy skrócone, jak Ulle, zob. R. Kohlheim, Familiennamen. Herkunft und Bedeutung, Manheim 2005, s. 680. Drugi człon nazwy pochodzi od rzeczownika Berg ‘góra’ lub od nazwy miejscowej  i topograficznej Berg, ta z kolei od położenia miejsca zamieszkania ‘na górze’ lub ‘przy górze’. Potencjalna nazwa miejscowa o charakterze topograficznym, która mogła być podstawą nazwiska pochodzić może więc od sformułowania ‘ Ullen Berg’, czyli ‘góra Ullego’ (Ullen, ma tzw. słabą końcówkę dopełniacza –en).

ULEWICZ

Nazwisko utworzono przyrostkiem patronimicznym –icz od nazwy osobowej Ulew, ta od ulewać, czyli: 1. Część odlać, wylać, 2. Np. z kruszców lejąc ukształcić, 3. Uformować (zob. Słownik Lindego, t. VI, s. 124. Potencjalną – choć mniej prawdopodobną podstawę nazwiska stanowi także rzeczownik ul.

ULMAN

Nazwa osobowa Ulman została odnotowana bardzo wcześnie – już w 1318 roku, pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Ulmann, ta zaś od imienia złożonego Uodalmann, uodal oznaczało ‘ojcowiznę, dziedzictwo po ojcu’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 638, Z. Klimek, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, Kraków 1997, s. 273.

UNCZUR

Nazwisko można wywodzić od imion złożonych zaczynających się na Un, jak Uniesław, Uniedrog, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 640. Por. także nazwę miejscową Unce z terenu byłego powiatu rossieńskiego, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 799.

UNIATOWSKI

Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Uniatycze „wieś, powiat drohobycki, 8 km na północny zachód od Drohobycza”, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. XII, s. 800-801. Można też łączyć pochodzenie nazwiska z wyrazem unjata/unita ‘człowiek kościoła obrządku greckiego, połączonego z kościołem rzymskokatolickim’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 310.  

URA

Potencjalną podstawę nazwiska Ura stanowi dźwiękonaśladowcze ura! < hura, zob. zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 342. Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie nazwiska za formę pochodną od Hura, to zaś od imienia Guryj/Huryj, występującego w kościele prawosławnym, pochodzącego od hebrajskiego gur ‘maly lew’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 316.

Strony