Nazwiska widok główny

SZCZEPKOWSKI

Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od jednej z nazw miejscowych: Szczepki (w byłym powiecie augustowskim), Szczepkowice (w byłym powiecie słupskim), Szczepkowo (w byłych powiatach: sierpeckim, mławskim, suskim) (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 846). Por. też szczep: 1. szczepienie, krzewienie, 2. latorośl do szczepienia drzewa, 3. drzewko po szczepieniu, 4. pień, ród, dynastia, 5. przenośnie praojciec, protoplasta oraz szczepać: 1. łupać, płatać, rozrąbywać, 2. szczypać, skubać (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 582).

SZCZERBANIEWICZ

Nazwisko utworzone przyrostkiem patronimicznym –ewicz od nazwy osobowej Szczerban, ta od rzeczownika szczerba, czyli: 1. wyrwa, wyłom w  brzegu, karb, 2. myśliwskie – rozszczepienie wargi u zająca, por. także szczerban – rodzaj rośliny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 583.  Por. także nazwę miejscową Szczerbacze w byłym powiecie kobryńskim i Szerbanie, odnotowaną na terenie byłych powiatów lityńskiego i elizawetgradzkiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.  XI s. 848.

SZCZERBIEC

Nazwisko utworzone od rzeczownika szczerbiec 'broń sieczna wyszczerbiona, miecz szczerbaty' lub od szczerba, czyli: 1. wyrwa, wyłom w  brzegu, karb, 2. myśliwskie – rozszczepienie wargi u zająca, por. także szczerban – rodzaj rośliny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 583, 584.  Por. także nazwę miejscową Szczerbacze w byłym powiecie kobryńskim i Szerbanie, odnotowaną na terenie byłych powiatów lityńskiego i elizawetgradzkiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.  XI s. 847-848. 

SZCZERBO

Nazwisko pochodzi od szczerba/szczerb  1. wyrwa, wyłom w brzegu, karb – „junak ten miał szczerbę od szarpaka na łbie”, 2. szkoda, ubytek, krzywda, raz, cios – „grzech im jeszcze szczerbę zadał małą” (tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 583).

SZCZĘSNOWSKI

Nazwisko pochodzi od dawnego imienia Szczęsny, to zaś od przymiotnika szczęsny: 1. szczęśliwy, 2. pomyślny, pożądany, 3. czysty, klarowny, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 587. Por. także nazwę miejscową Szczęsnów z byłego powiatu szawelskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 856.

SZCZĘSNY

Nazwa osobowa Szczęsny, odnotowana już w 1476 roku, pochodzi od przymiotnika szczęsny, czyli: 1. ‘szczęśliwy’ („nie toć jest szczęsny, co siedzi w złocie, poleruje się cnota przy kłopocie” Rej), 2. częsty, gęsty, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 587;K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 529. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 694) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Szczęsny vel Babiński, vel Merło herbu Leliwa.

SZCZODROWSKI

Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Szczodrów z byłego powiatu włoszczowskiego, jaworowskiego, sycowskiego lub Szczodrowa z byłego powiatu kościańskiego i średzkiego albo Szczodrowo z byłego powiatu kościerskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 857-858. Potencjalną podstawą nazwiska jest także przymiotnik szczodry ‘szczodrobliwy’, szczodre dni = dni od Nowego Roku do Trzech Króli, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 590. Por.

SZCZODRUCH

Nazwisko być może powstałe przez redukcję –a od szczodrucha ‘wieczór szczodry, wieczór przed Nowym Rokiem’ – „ostatni dzień roku: życzą sobie włościanie szczodruchy, aby urodzaje w polu i w pasiekach były szczodre’ (zob. Słownik gwar polskich, t. V, s. 291) lub utworzone przyrostkiem –uch od szczodry ‘hojny’. Formę tę odnotowuje już „Słownik staropolskich nazw osobowych” (t. V, s. 293).

Strony