Nazwiska widok główny

SZOLC

Spolszczony wariant niemieckiego nazwiska (lub apelatywu) Scholz. Nazwa Szolc została odnotowana przez Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. V s. 315. Zob. Scholz.

SZOMA

Nazwisko pochodzi od rzeczownika som = sum ‘gatunek ryby’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 462, a także ‘smętna zaduma, smutek’ (wyraz pochodzenia ukraińskiego), por. także soma ‘napój boski, nektar’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 266, 510. Por. również nazwę miejscową Somia z byłego powiatu szczuczyńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 70.

SZONDELMEJER

Pochodzenie pierwszego członu  nazwy można łączyć z niemieckim przezwiskiem Schön ‘piękny, ładny, przyjemny, grzeczny’, nie tylko określenie osoby pięknie wyglądającej, ale też ‘ktoś delikatny, ewentualnie podstawą mógł być też Sohn ‘syn’. Źródłem  motywacji pierwszego elementu nazwiska mogła być też nazwa miejscowa i toponimiczna Schön, Schöna, Schönau, drugi zaś pochodzi od Meier, z łacińskiego maior (villae), niemieckie ‘dzierżawca, rządca, gospodarz’, a także ogólnie ‘chłop, rolnik, wieśniak’.

SZOPA

Nazwisko Szopa pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał: 1. „budynek o samym tylko dachu albo strzesze na słupach, albo i ze ścianami, najczęściej nieszczelnemi”, 2. w liczbie mnogiej – osada, 3. stajnia, obora, 4. przenośnie ‘pociecha, heca’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 646. Sam wyraz pochodzi z języka niemieckiego – od formy schopf, potem Schuppen, A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, Warszawa 1974, s. 551.

SZOPA

Nazwisko Szopa pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał: 1. „budynek o samym tylko dachu albo strzesze na słupach, albo i ze ścianami, najczęściej nieszczelnemi”, 2. w liczbie mnogiej – osada, 3. stajnia, obora, 4. przenośnie ‘pociecha, heca’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 646. Sam wyraz pochodzi z języka niemieckiego – od formy schopf, potem Schuppen, A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, Warszawa 1974, s. 551.

SZORC

Nazwisko Szorc pochodzi od nazwy osobowej Szorc, ta od rzeczownika szorc, czyli: 1. fartuch, zapaska, 2. tkanina wełniana na spódnice, 3. rodzaj spódnicy, 4. stanik u sukni, 5. sztuka drzewa (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 647). Por. także nazwę miejscową Szorce, odnotowaną na terenie byłego powiatu białostockiego, Słownik geograficzny…, t. XI, s. 645 podaje tu taką adnotację „Szorcowie ze wsi Sławiec w łomżyńskiem, osiedlili się w w. XVI na Podlasiu. Jan Szorc otrzymał od Gasztolda, wojewody wileńskiego dobra zwane odtąd Szorce Cibarzewo”.

SZOSTAK

Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1. szostak ‘dawna polska moneta równa sześciu groszom’, 2. nazwę miejscową Szostaki, 3. szost ‘drąg’, 4. liczebnik szósty, 5. szostać ‘szastać’. Nazwę osobową Szostak odnotowano na terenie Polski w 1408 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 548).

SZOSTAK

Nazwa osobowa Szostak została odnotowana już w 1406 roku, można ją wywodzić wprost od rzeczownika szostak/szóstak, czyli określenia dawnej polskiej monety równej sześciu groszom, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 548; ma również kilka innych potencjalnych podstaw etymologicznych: I. szost: 1. żerdź długa okuta, do pędzenia statków na wodzie, gdzie nią dna dostać można, 2. drąg nad polem w izbie rozciągnięty, na którym wieszają siermięgi, bieliznę do przesuszenia; II. szostać ‘bić’, zob. tzw. Słownik warszawski t. VI, s. 648; III.

SZOSTEK

Nazwisko Szostek ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: I. szost: 1. żerdź długa okuta, do pędzenia statków na wodzie, gdzie nią dna dostać można, 2. drąg nad polem w izbie rozciągnięty, na którym wieszają siermięgi, bieliznę do przesuszenia; II. szostać ‘bić’, zob. tzw. Słownik warszawski t. VI, s. 648; III. niemieckie Schoss, używane w różnych znaczeniach, do XVI w. tak określano podatek > „kto nieprawie szosuje’ = ‘nierzetelnie podatki płaci’, zob. A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, Warszawa 1974, s. 552; IV. szosty = ‘szósty’.

SZOT

Potencjalne podstawy etymologiczne nazwiska to: I. Nazwa etniczna Schot/Szot  ‘Szkot’, II. rzeczownik szot ‘handlarz, kramarz’ (zob. Słownik Lindego, t.  V s. 590), III. Nazwa miejscowa  Schott, IV. Średniodolnoniemieckie schot ‘rygiel, zasuwka, zamek’, być może przenośne określenie ślusarza, V.  Średniowysokoniemieckie schot ‘zabrudzony, brudny’, VI. Rzeczownik szota, pogardliwie ‘szewc’. Nazwę osobową Szot odnotowano na terenie Polski już w 1317 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 548).

SZOZDA

Nazwisko Szozda ma kilka potencjalnych podstaw etymologicznych: I. szost: 1. żerdź długa okuta, do pędzenia statków na wodzie, gdzie nią dna dostać można, 2. drąg nad polem w izbie rozciągnięty, na którym wieszają siermięgi, bieliznę do przesuszenia; II. szostać ‘bić’, zob. tzw. Słownik warszawski t. VI, s. 648; III. niemieckie Schoss, używane w różnych znaczeniach, do XVI w. tak określano podatek > „kto nieprawie szosuje’ = ‘nierzetelnie podatki płaci’, zob. A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, przedruk z I wydania, Warszawa 1974, s. 552; IV. szosty = ‘szósty’.

Strony