Nazwiska widok główny

SZREMSKI

Nazwisko utworzone przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Szrem, „miasto powiatowe w księstwie poznańskim”, zob. zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 35-44. Por. także szrem ‘gatunek cięcia szablą’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 662.

SZRETER

Nazwisko spolszczone fonetycznie od niemieckiej nazwy zawodu Schröter ‘krawiec’. Inne znaczenia rzeczownika Schröter to: 1. w rejonach uprawy wina określenie gminnego urzędnika, osoby dbającej o beczki z winem i piwem, o to by były właściwie zabezpieczone, w odpowiedni sposób przetaczane, transportowane itd. (Weinzieher), 2. drwal, 3. sprzedawca materiałów, szczególnie sukna, 4. ktoś produkujący śrutę < schroten ‘śrutować, przemleć na śrutę’. Por. także nazwę miejscową Szretery, odnotowaną na terenie byłego powiatu bydgoskiego, zob.

SZTABA

Nazwisko pochodzi od rzeczownika sztaba, czyli: 1. drąg, listwa metalowa lana, kuta lub walcowana, szyna, 2. legar schodowy, szlaga, 3. krzywa sztuka drzewa przez środek spodu okrętowego przeciągnięta, 4. krawieckie – załam, skład, fałd, np. w sukni,  zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 665.

SZTANDERA

Nazwę osobową Sztandera można wywodzić od rzeczownika sztandar, czyli: 1. chorągwia wojenna, 2. chorągiew, 3. stojący w lesie pień drzewa złamanego lub ściętego w pewnej wysokości, 4. stojak rybacki, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 667-668. 

SZTEL

 Nazwiska Stel i Sztel mają tę samą podstawę, czyli niemiecką nazwę osobową Stell (wymawianą i zapisywaną – dzięki procesowi polonizacji graficznej – jako Sztel), pochodzi ona od określenia Stell ‘pastwisko’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 482. Pierwotnie mogła być przezwiskiem kogoś, kto posiadał pastwisko albo mieszkał w jego pobliżu.

SZTEMBORSKI

Nazwisko utworzone formantem -ski od niemieckiej nazwy miejscowej Stêmborn (Steinborn), dziś Słupia w byłym województwie słupskim. Nazwa pochodzi od  średnio-dolno-niemieckiego stēn ‘kamień, kamienny’ + born ‘źródło’ (z potocznym nb > mb) B. Czopek-Kopciuch, Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Kraków 1995 s. 135.

SZTENC

Nazwisko pochodzi od niemieckiej nazwy osobowej Stenz, ta zaś od  imienia Stanisław. Imię Stanisław jest pochodzenia słowiańskiego i pierwotnie w przybliżeniu znaczyło ‘niech się stanie sławnym’ (zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2 Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, opr. M. Malec, s. 120).

SZTOB

Nazwisko proste, spolszczone graficznie od niemieckiej nazwy osobowej Stob, M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 476. Zob. Stob.

SZTORCH

Nazwisko Sztorch jest spolszczoną fonetycznie formą pochodną od niemieckiej nazwy osobowej Storch, która z kolei pochodzi od średnio-wysoko-niemieckiego storch ‘bocian’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 489.

SZTREFNER

Nazwisko można wywodzić od niemieckiej nazwy osobowej Straff, ta zaś pochodzi od średniowysokoniemieckiego straf ‘napięty, srogi, ostry’, ale też ‘energiczny, sprężysty’ lub od Strafe ‘kara’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 490.

SZTUKIEWICZ

Nazwisko utworzone przyrostkiem patronimicznym (= tworzącym formy odojcowskie) od sztuka 1. kawał, kawałek, kęs, szmat, część, ułamek, 2. jedna rzecz cała pojedynczo wzięta, egzemplarz, 3. tkanina, wyrób pewnej długości, 4. rzecz zadziwiająca jako dowód zręczności, siły, dowcipu, rozumu, 5. wyrób rzemieślnika wyzwalającego się na czeladnika lub majstra, świadczący o jego wymaganym uzdolnieniu, majstersztyk, 6. przedmiot uzmysławiający ideał artysty, 7. artyzm, mistrzostwo, kunsztowność, biegłość, uzdolnienie artystyczne, 8. umiejętność, kunszt, tajemnica, sekret, specjalność, rzemiosło, 9.

SZTUKOWSKI

Nazwisko Sztukowski można uznać za utworzone przyrostkiem –owski od rzeczownika sztuka, czyli: 1. kawał, kawałek, część, 2. egzemplarz, 3. tkanina, wyrób pewnej długości, 4. rzecz zadziwiająca jako dowód zręczności, siły, rozumu, 5. umiejętność, kunszt, tajemnica, zob. Słownik warszawski, t. VI, s. 674-675. Inną potencjalną podstawą jest czasownik sztukować, czyli: 1. łatać, 2. szczepić drzewo, 3. dzielić na sztuki, zob. Słownik warszawski, t. VI, s. 676.

Strony