Nazwiska widok główny

ŚWIETLIK

Nazwisko Świetlik pochodzi od tak samo brzmiącego rzeczownika, który oznaczał: 1. błędny ognik, 2. chrząszcza z rodziny zmiękowatych, 3. gatunek ryby, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. VI, s. 782, 4. oszklony otwór w dachu. Nazwa mogła się pierwotnie metaforycznie odnosić np. do kogoś jasno oświetlającego swoje domostwo. To bardzo stara nazwa osobowa. K. Rymut (Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s.585) podaje, że odnotowano ją już w 1369 roku.

ŚWIEŻYŃSKI

Nazwisko jest formą pochodną od nazwy miejscowej Świerzyny „wieś, folwark i osada, powiat łaski, gmina Zapolice, parafia Strońsko, odległość 20 wiorst od Łasku, 14 wiorst od Sieradza, (…) według reg. poboru powiatu szadkowskiego z r. 1552 Pstrokoński miał 1 osad., ½ łana, Adam i Rafał Świeżyńscy 2 łany”, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 679.

ŚWIĘCH

Nazwisko jest formą pochodną od staropolskich imion złożonych na Świę- typu Świętobor, Świętosław. Potencjalną podstawę nazwiska stanowią także przymiotnik święty i czasownik święcić, a także nazwa miejscowa Święchy, odnotowana na terenie byłych powiatów: przasnyskiego i mazowieckiego – zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 682. Nazwę osobową Święch odnotowano na terenie Polski w 1375 roku  (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 589).

ŚWIĘDRYCH

Nazwisko jest formą pochodną od gwarowego rzeczownika świąder ‘człowiek o kędzierzawych włosach’ < świder, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 585. Por. też święty: 1. promieniujący najwyższą doskonałością, dobrocią, 2. uważany za świętość, poświęcony, 3. świąteczny, uroczysty, 4. błogi, słodki, błogosławiony, 5. pijany (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 788).

ŚWIĘTOCHOWSKI

Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Świętochów, odnotowanej na terenie byłego powiatu grójeckiego i węgrowskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI, s. 697). Por. też świętochostwo ‘nabożność obłudna a przesadna’ i święty: 1. promieniujący najwyższą doskonałością, dobrocią, 2. uważany za świętość, poświęcony, 3. świąteczny, uroczysty, 4. błogi, słodki, błogosławiony, 5. pijany (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 788).

ŚWIGOŃ

Nazwisko Świgoń, odnotowane już w 1564 roku, jest formą pochodą od gwarowego czasownika świgać ‘rzucić, cisnąć, rzucać się, ciskać się’ („Bodaj cię choroby świgały!”), zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 590, Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, t. VI, s. 789.

ŚWIGOST

Nazwisko Świgost pochodzi od czasownika świgać, czyli: ‘rzucić, cisnąć, smyrgnąć, śmignąć’, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 789. Prawdopodobnie pierwotnie było to przezwisko nawiązujące do sposobu zachowania.

ŚWISTOWICZ

Nazwisko Świstowicz pochodzi od nazwy osobowej Świst, poszerzonej przyrostkiem patronimicznym (tworzącym formy od imienia ojca) –owicz: Świst > Świstowicz. Świst kiedyś, podobnie jak teraz, oznaczał ‘świśnięcie, gwizd, pisk przeciągły’, ale też gatunek tkaniny, zob. tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 792. Pierwotnie mogło to być przezwisko nawiązujące do sposobu mówienia.

ŚWITASZEWSKI

To nazwisko można wywodzić od rzeczownika świt 'stan przed wschodem słońca'. Por. też świt 'kwiat na sosnach', świta 'sukmana, siermięga, burka, opończa z grubego sukna', świtać 'biegać prędko, skakać (Słownik gwar polskich J. Karłowicza t.V, Kraków 1907, s. 372). Por. też nazwę miejscową Świtasz - jezioro w powiecie kowelskim w starostwie ratnieńskim ("Słownik geograficzny Królestwa Polskiego", t. XI, Warszawa 1890, s. 722).

TABAS

Nazwisko jest formą pochodną od biblijnego imienia Tobiasz/Tobias, hebrajskie ‘Bóg jest dobrem’ albo ‘dobro jest Bogiem’, hebrajskie tobhijjah ‘Jahwe (bóg) jest dobrotliwy’ J. Bubak, Księga…, s. 300. Por. też tabaka – dawniej tytoń fajkowy. Por. także nazwę miejscową Tobiasze wieś w byłym powiecie brzezińskim (zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII s. 353-354.

TABER

Nazwisko proste, równe średnio-wysoko-niemieckiemu apelatywowi Taber ’obóz taborowy‘ M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 564. Przypuszczalnie mogło również powstać przez derywację wsteczną od łacińskiego apelatywu tabernator ‘szynkarz, karczmarz’ J. Bubak, Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny XV-XVII wiek. Imiona, nazwiska, przezwiska, cz. I A-M, cz. II N-Ż, Kraków 1992II s. 232, M. Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku, Bydgoszcz 1996 s.

TABIJAS

Nazwisko pochodzi od biblijnego imienia Tobiasz/Tobias, hebrajskie ‘Bóg jest dobrem’ albo ‘dobro jest Bogiem’, hebrajskie tobhijjah ‘Jahwe (bóg) jest dobrotliwy’ J. Bubak, Księga naszych imion, Ossolineum 1993, s. 300.

Strony