Potencjalne podstawy nazwiska to: I. Tryc, czyli: odgłos trącania się szklankami, II. tryca: rowek w bloku na sznur, III. Trycać: 1. tryknać, 2. zaczepiać, trącać, , zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 135; IV. Niemiecka nazwa osobowa Tritsch, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I L-Ż, Kraków 2001, s. 622; V. Nazwa miejscowa Tryce z byłego powiatu radzymińskiego i Trycze z byłego powiatu augustowskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII s. 528.
|
Nazwisko jest formą pochodną od imienia pochodzenia greckiego, używanego w Kościele Wschodnim, pochodzącego od przymiotnika tróphimos ‘odżywiający, pożywny’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 619. Por. też trocha: 1. mała ilość, odrobina, 2. cokolwiek, nieco, 3. krótko, niedługo, 4. niezbyt, nie bardzo, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 111. Por. także nazwę miejscową Trochimy z byłego powiatu grodzieńskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 477.
|
Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Troki, znana miejscowość w pobliżu Wilna lub od nazwy miejscowej Trockie, wieś w byłym powiecie wasylkowskim, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 477, 485 i nn. Por. także trok: 1. rzemienie, łyka, powrozy, pęta, 2. poła sukmany, gorsetu, 3. paski, sznurki u fartucha, spódnicy i troki ‘koryto, niecka’, zob. tzw. Słownik warszawski, t. VII, s. 113-114. Nazwę osobową Trocki odnotowano na terenie Polski w 1405 r., zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 619.
|
Nazwisko proste, równe imieniu Trojan, imię niejasnego pochodzenia od nazwy miejscowej Troja lub zniekształconej formy imienia Trajan J. Bubak, Księga naszych imion, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993 s. 302. Nazwisko mogło również powstać przez przeniesienie do kategorii antroponimów nazwy miejscowej Trojan W. Chojnacki, Słownik polskich nazw miejscowości w b. Prusach Wschodnich i na obszarze b. wolnego miasta Gdańska wg stanu z 1941 roku, Poznań 1946 s. 77, w byłym powiecie opoczyńskim i olsztyńskim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B.
|
Podstawę nazwiska stanowi jedna z poniższych nazw miejscowości: Trojan (były powiat opoczyński i olsztyński), Trojanice (były powiat wilejski), Trojanka (były powiat bałcki), Trojanki (były powiat siedlecki), Trojanów (byłe powiaty: sochaczewski, nowomiński, rawski, garwoliński, bialski, mazowiecki, żytomierski, obornicki), Trojanowice (byłe powiaty opoczyński i krakowski), Trojanówka (byłe powiaty borysowski, klimowicki, łucki, starokonstantynowski, husiatyński), Trojany (byłe powiaty radzymiński, łęczycki, opoczyński, płocki, przasnyski, ciechanowski, mławski, mazowiecki, kolneński, ostro
|
Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: imiona Trojan czy Trofim > Trocha > Troszka; 2. troska ‘kłopot’, 3. troszka ‘odrobina, garstka’ także ‘przyrząd do ściskania kładzionego koniom w pysk żelaza’, 4. troski ‘drzazgi, opiłki’ (zob. S. Reczek, Podręczny słownik…, s. 508; 5. od nazwy miejscowej Troska – wieś w b. pow. owruckim, folwark w b. pow. sycowskim, Troski – w b. pow. płońskim, a także folwark w b. pow. ihumeńskim, mylnie Trockie, folwark w b. pow. słuckim (zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII s. 510)
|
|
|
|
|
Nazwisko utworzone formantem -ski od nazwy miejscowej Troszyn w byłym powiecie gostyńskim i ostrołęckim, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. XII s. 512, t. XV 2 s. 663. Nazwę Troszyński odnotowuje już Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki 1965-1981 t. V s. 471.Troszyński herbu Rogala z Troszyna, K. Niesiecki, Herbarz polski, t. I-X, Lipsk 1839-1846, t. IX s. 122.
|
Podstawę nazwiska Trot stanowi niemiecka nazwa osobowa Trott, pochodząca od średnio-wsyoko-niemieckiego trotten ‘pomału, cięzko się poruszać’, por. też trot ‘jedna z drobnych gałązek zbieranych na opał’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s.620, tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VII, s. 116.
|
Nazwisko pochodzi od imienia cerkiewnego Truchan, to zaś z greckiego Trýphon od tryphé ‘miękkość, zniewieściałość’ lub ukraińskiego truhan ‘indyk’. Por. także nazwę miejscową Truchany z byłego powiatu nowogródzkiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XII, s. 516. Nazwę osobową Truchan odnotowano na terenie Polski już w 1427 r. na Kresach Wschodnich zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 621.
|
Nazwisko Truchel ma następujące możliwe podstawy: 1. imię cerkiewne Truchon/Truchan, 2. ukraińskie truhan ‘indyk’, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 621. Dodałabym jeszcze dwóch „podejrzanych” – tzn. przymiotnik truchlen ‘smutny’, odnotowany przez tzw. Słownik warszawski języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. VI, s. 123 i czasownik truchleć – który wydaje mi się najbardziej prawdopodobnym źródłem nazwiska.
|
