Nazwisko utworzone fleksyjnie, niemieckim formantem, dopełniaczem liczby pojedynczej deklinacji mocnej –s od niemieckiej nazwy osobowej Arent (często tak tworzono nazwiska patronimiczne: Osoby zależne od kogoś, poddani i służba, często przybierały nazwisko takie, jak wyznaczył im pan, albo nazwisko pana z sufiksem wskazującym na przynależność, końcówką dopełniacza -s. Podobnie było nawet w firmach – gdzie personel często przybierał nazwisko szefa. Zob. J. K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 I s. 210).
|
Podstawę nazwiska stanowi imię Artemi/Artemij, używane na Kresach Wschodnich już od średniowiecza, imię jest pochodzenia greckiego i pierwotnie oznaczało ‘należący do bogini Artemis’, przejęte do łaciny jako Artemius, a staro-cerkiewno-słowiańskiego Artemij, por. https://pl.wikipedia.org/wiki/Artemiusz nazwę osobową Artym odnotowano już w 1439 roku, . Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, Kraków 1995, s. 14, K. Rymut, Nazwiska Polaków.
|
Podstawę nazwiska stanowi imię Artemi/Artemij, używane na Kresach Wschodnich już od średniowiecza, imię jest pochodzenia greckiego i pierwotnie oznaczało ‘należący do bogini Artemis’, przejęte do łaciny jako Artemius, a staro-cerkiewno-słowiańskiego Artemij, por. https://pl.wikipedia.org/wiki/Artemiusz nazwę osobową Artym odnotowano już w 1439 roku, . Malec, Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, Kraków 1995, s. 14, K. Rymut, Nazwiska Polaków.
|
Nazwisko równe niemieckiej nazwie osobowej Assmann, ta od imienia chrześcijańskiego pochodzenia greckiego Erasmus (Erasmus > Asmus > Asman J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 48), to z greckiego εράσμιος ‘miły, wdzięczny, uprawniony’, zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2 Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, opr. M. Malec, Kraków 1995 s. 35, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d.
|
Nazwisko równe niemieckiej nazwie osobowej Assmann, ta od imienia chrześcijańskiego pochodzenia greckiego Erasmus (Erasmus > Asmus > Asman J. K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 48), to z greckiego εράσμιος ‘miły, wdzięczny, uprawniony’, zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2 Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, opr. M. Malec, Kraków 1995 s. 35, J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d.
|
Nazwisko równe staro-wysoko-niemieckiemu i średnio-wysoko-niemieckiemu ast ‘gałąź, konar’, zob. M. Lexers, Mittelhochdeutsches Wörterbuch, Leipzig 1964 s. 8, E. Förstemann, Altdeutsches Namenbuch. I Personennamen, München 1966 s. 41, w przenośni ‘gbur’ lub ’człowiek krzepki, mocny’, zob. M. Gottschald, Deutsche Namekunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Bedeutung, Berlin 1954 s. 172, również ‘robotnik obcinający sęki z pni drzew’ J.K. Brechenmacher, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen, II Auflage, t. I, Limburg a.d. Lahn 1957 s. 45.
|
Nazwisko wywodzi się od ataman: 1. hetman, naczelny dowódca Kozaków, 2. dowódca bandy zbójeckiej, herszt, 3. na Ukrainie karbowy, pomocnik ekonoma, wójt po wsiach i miasteczkach, słowo pochodzenia ukraińskiego, być może powiązane etymologicznie z niemieckim Hauptmann ‘naczelnik’ (tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 67).
|
Nazwisko ma następujące potencjalne podstawy etymologiczne: 1.ukraińskie imię Harasym, pochodzące od greckiego geras ‘cześć, przywilej, zaszczyt’, 2. Staropolski przymiotnik (h)araśny ‘piękny, dobry’, 3. Staropolskie harras ‘arras’ i ‘gatunek lekkiej tkaniny wełnianej’, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 296, 298. Por. także nazwę miejscową Atrachimówka, odnotowaną na terenie byłego powiatu borysowskiego, zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” t. XV, cz. 1, s. 50.
|
Nazwisko patronimiczne, utworzone fleksyjnie – pełniąca funkcję mianownik pierwotna forma dopełniacza liczby pojedynczej od nazwy osobowej Augustin(us). Zob. AUGUSTINUS.
|
Nazwisko od łacińskiego imienia Augustinus, to od August + -inus ‘należący do Augusta, jego syn’ lub ‘urodzony w miesiącu Augusta’, bądź augustinus ‘uświęcony przez przepowiednie, znaki’ albo ‘przedsięwzięty pod sprzyjającymi znakami’, zob. J. Bubak, Księga naszych imion, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993 s. 48, H. Fros, F. Sowa, Twoje imię…, s. 77.
|
Nazwisko utworzone przyrostkiem patronimicznym (= odojcowskim) –owicz od imienia Augustyn, to od łacińskiego Augustinus, to zaś od August + -inus – ‘należący do Augusta, jego syn’ lub ‘urodzony w miesiącu Augusta’, bądź augustinus ‘uświęcony przez (dobre) przepowiednie, znaki’ albo ‘przedsięwzięty pod sprzyjającymi znakami’ J. Bubak, Księga…, s. 48, H. Fros, F. Sowa, Twoje imię…, s. 77. Taką nazwę osobową odnotowano na terenie Polski już w 1437 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I A-K, Kraków 1999, s. 11). Nazwisko przytaczają Z.
|
Potencjalną podstawę nazwiska Aulak stanowi nazwa osobowa pochodzenia łacińskiego, której pochodzenie łączy się z dwoma możliwymi źródłami – tzn. aula ‘dwór, dworzanie’ lub auloedus ‘flecista’, zob. Aleksandra Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 7 Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, Kraków 2002, s. 51.
|
